DEMOCRATIE

Egypte is in oproer. Tenminste, de jongeren zijn dat, wat hun goed recht is. Je ziet heel weinig vrouwen op straat. Is dit een roep naar democratie? Naar meer vrijheid?
Naast de sensationele beelden over de uit de hand gelopen mensenmassa’s en de geagiteerde agitators die ons zoals gewoonlijk niet veel wijzer maken, valt mij het meest de reactie van Martine Tanghe van de vrt-nieuwsredactie op: wordt Egypte nu democratisch?
Afgezien van deze nogal naïeve vraag, moeten we ons eerst buigen over het begrip democratie. Deze bestuursvorm heeft de persoonlijke vrijheid als premisse. De overheidsbetutteling wordt in de hand gehouden door de scheiding van de machten.
Nu is dit systeem enkel mogelijk in landen die er alle belang bij hebben om de staatscontrole in te dijken. Dit zijn de landen die de vrije handel in het vaandel dragen. België, Nederland, Groot-Brittannië en de Scandinavische landen worden van oudsher parlementaire democratieën genoemd, maar ze hebben ook een monarchie. En we weten dat monarchieën systemen zijn die door bloedbanden verbonden zijn in plaats van op mérites. Duitsland, Turkije en India zijn nog maar kort democratisch en steunen nog altijd op een sterke leidersfiguur. Hiermee hebben we het zowat gehad. De andere landen hebben een mengvorm of een andere definitie van wat democratie is. Noord-Korea noemt zich ook democratisch. De Verenigde Staten zelf, dat zich als kampioen van de politieke vrijheid heeft uitgeroepen, heeft grote onderlinge verschillen over de toepassing ervan. Bovendien is er een vierde macht die mee bestuurt: de grote corporations.
Wat bedoelt Martine Tanghe dus eigenlijk als ze over democratie spreekt? Het recht op vrije meningsuiting misschien? Dat heeft ieder land, maar het een mag zich wat meer permitteren dan het ander. Dat hangt af op welke zere tenen je trapt. En zelfs als je de technologische communicatie uitschakelt heb je nog altijd de lippendienst, die soms veel efficiënter is.

Egypte hoort in elk geval niet thuis in het rijtje van parlementaire democratieën. Het heeft een politiek systeem dat vergelijkbaar is met dat van Frankrijk, dat door Martine Tanghe waarschijnlijk ook als een westerse democratie wordt gerekend. Het is twintig maal armer dan België en krijgt zijn inkomsten hoofdzakelijk uit toerisme, olie en voedingsmiddelen. Daartegenover moet het dure machines, wapensystemen en consumptiegoederen importeren, waardoor het een negatieve handelsbalans heeft met als gevolg een galloperende inflatie en stijgende leefkosten. De Egypenaren hoeven geen westerse democratie; ze willen dat de broodprijs, de huisvesting en de kosten van de trouwpartij niet opslaan.

Geef je mening op het forum van de Hartenvreter.