Commentaar op het interview met Etienne Vermeersch in De Morgen van zaterdag.
Tot Vermeersch zijn eigen verbazing is het aantal mensen sinds zijn geboorte met 3, 4, 5 miljard toegenomen. Blijkbaar is hij nog maar net wakker geschud in zijn academische ivoren toren. Hij vertelt dat hij in de jaren zestig met studenten over geboorteregeling discussieerde. Zij waren ervan overtuigd dat een verhoogde levensstandaard gepaard zou gaan met aangepast conceptiegedrag. Anders gezegd: een behoorlijke levensstandaard zal een evenwicht tussen geboorten en sterfgevallen doen ontstaan. Hij was daarmee niet akkoord. Toen al.
Wij citeren: als de bevolking stijgt tot 10 miljard, dan betekent dat ook stijging van de productie. Denk eens wat de gevolgen zijn: uitputting van grondstoffen, vervuiling en uitroeiing van ecosystemen.
Die 10 miljard lijkt een soort magisch getal te zijn, zoiets als het jaar 1000, toen paniek uitbrak omdat de wereld zou vergaan. Duizend jaar later blijven we het nog altijd rustig aandoen op deze planeet, die blijkbaar meer aankan dan wij met onze paniekzaaiende eco-rampscenario’s kunnen bedenken.
Nu is de milieukwestie iets waarvan ik vermoed dat Vermeersch daarmee in de eerste plaats op de proppen komt als dramatische bewijsvoering. Maar er zijn nog altijd geen sluitende wetenschappelijke bewijzen dat het erg gesteld is met onze natuur. Belgen en Nederlanders, beiden levend in dichtbevolkte gebieden, lopen niet met ontsmettingsmaskers rond en onze miljoenen auto’s blijken niet zoveel vergif in de lucht te spuiten dan we eerst dachten. Greenpeace, groene politieke partijen en zakelijke belangen trekken aan de alarmbel. Maatregelen tegen de klimaatwijziging helpen niet zolang de overbevolking niet wordt afgeremd.
De uitputting van de grondstoffen is een typisch stokpaardje van de groene doemdenkers. Maar dat zal niet zo een vaart lopen. Als alle landen meewerken, zullen nieuwe grondstoffen kunnen gevonden en aangeboord worden. Nu is enkel de meest biedende de begunstigde partij dus alles naar zich toetrekt (we houden het op het Westen). Wat de energievoorziening betreft, zijn de meeste mensen toch maar opgelucht dat de tijd van de huishoudsteenkool voorbij is ten voordele van elektriciteit. Ook olie en gas die onderwerpen zijn van zoveel conflicten zullen uiteindelijk plaats moeten maken voor nieuwe brandstoffen. Terwijl we dit lezen worden nieuwe energieën ontwikkeld die een einde kunnen maken aan de nefaste geopolitiek, zoals bio-energie, geothermische energie, zonne-energie, windenergie, waterenergie,
Op onze maan ligt helium 3 voor het rapen, dat een einde zal maken aan de radioactiviteit van kernenergie. Bioethanol staat voor een gezonde landbouw. Het lijstje is eigenlijk eindeloos, en sommige van die toepassingen zijn nu al enige decennia in gebruik. De toekomst is veelbelovend.
De Britse wetenschappelijke auteur Fred Pearce noemt het klimaatargument onzin.
Vandaag leven er 6,8 miljard mensen op onze planeet. Dat is het dubbele van halfweg de jaren zestig. Elk jaar komen er ongeveer 75 miljoen mensen bij.
Eind jaren zestig werd al gewaarschuwd voor de gevolgen van overbevolking, onder meer aangewakkerd door de bestseller ‘The Population Bomb’ (1968) van de Amerikaan Paul Ehrlich, die voor de jaren 70 en 80 honderden miljoenen doden voorspelde als gevolg van een bevolkingsexplosie. Ehrlichs voorspellingen kwamen niet uit.
Vandaag duikt het argument opnieuw op naar aanleiding van het klimaatdebat. De onderliggende suggestie is vrijwel steeds: door de overbevolking tegen te gaan, helpen we de planeet te redden.
Fred Pearce, van wie begin volgend jaar het boek ‘Peoplequake’ verschijnt, noemt dat argument “een alomtegenwoordige mythe”. “Er is geen exponentiële groei”, zegt hij op de wetenschappelijke website New Scientist. “In het grootste deel van de wereld daalt de vruchtbaarheidsgraad snel, en de landen waar de bevolkingsgroei doorgaat, dragen het minst bij tot de problemen van onze planeet.”
In ontwikkelingslanden krijgen vrouwen vandaag aanzienlijk minder kinderen dan hun moeders, “meestal het gevolg van een eigen keuze, niet van dwang”, zegt Pearce. “Een halve eeuw geleden had een vrouw wereldwijd gemiddeld vijf tot zes kinderen. Vandaag heeft ze er 2,6.”
Pearce ziet de dalende trend in zowat de hele wereld. “Rijk of arm, socialistisch of kapitalistisch, moslim of katholiek, seculier of religieus, met een streng geboortebeperkingsbeleid van de regering of niet: alle landen vertellen hetzelfde verhaal.”
Ondanks de dalende vruchtbaarheidsgraad blijft de wereldbevolking stijgen. Dat is normaal, zegt Pearce. Enorme aantallen vrouwen die tijdens de babyboom van de twintigste eeuw geboren zijn, zijn nog steeds vruchtbaar. “Maar als de vruchtbaarheidsgraad blijft dalen dan zal het niet lang duren of elke generatie vrouwen zal kleiner zijn dan de vorige.”
Pearce gaat nog een stap verder. Niet alleen is er geen probleem van overbevolking, de verwachte daling van de wereldbevolking zal ook geen oplossing bieden voor de grote milieuproblemen waar de planeet mee kampt, zegt hij. “Het echte probleem is niet de overbevolking maar de overconsumptie – vooral in rijke landen die hun bevolking al lang niet meer zien aangroeien.”
“Elke keer als we het in de rijke wereld hebben over te veel baby’s in Afrika of India, negeren we ons eigen schuld”, besluit Pearce. “We moeten de consumptiepatronen van de wereld wijzigen, niet de reproductiegewoontes.”
Vandaag leven er 6,8 miljard mensen op onze planeet. Dat is het dubbele van halfweg de jaren zestig. Elk jaar komen er ongeveer 75 miljoen mensen bij.
Eind jaren zestig werd al gewaarschuwd voor de gevolgen van overbevolking, onder meer aangewakkerd door de bestseller ‘The Population Bomb’ (1968) van de Amerikaan Paul Ehrlich, die voor de jaren 70 en 80 honderden miljoenen doden voorspelde als gevolg van een bevolkingsexplosie. Ehrlichs voorspellingen kwamen niet uit.
Vandaag duikt het argument opnieuw op naar aanleiding van het klimaatdebat. De onderliggende suggestie is vrijwel steeds: door de overbevolking tegen te gaan, helpen we de planeet te redden.
Fred Pearce, van wie begin volgend jaar het boek ‘Peoplequake’ verschijnt, noemt dat argument “een alomtegenwoordige mythe”. “Er is geen exponentiële groei”, zegt hij op de wetenschappelijke website New Scientist. “In het grootste deel van de wereld daalt de vruchtbaarheidsgraad snel, en de landen waar de bevolkingsgroei doorgaat, dragen het minst bij tot de problemen van onze planeet.”
In ontwikkelingslanden krijgen vrouwen vandaag aanzienlijk minder kinderen dan hun moeders, “meestal het gevolg van een eigen keuze, niet van dwang”, zegt Pearce. “Een halve eeuw geleden had een vrouw wereldwijd gemiddeld vijf tot zes kinderen. Vandaag heeft ze er 2,6.”
Pearce ziet de dalende trend in zowat de hele wereld. “Rijk of arm, socialistisch of kapitalistisch, moslim of katholiek, seculier of religieus, met een streng geboortebeperkingsbeleid van de regering of niet: alle landen vertellen hetzelfde verhaal.”
Ondanks de dalende vruchtbaarheidsgraad blijft de wereldbevolking stijgen. Dat is normaal, zegt Pearce. Enorme aantallen vrouwen die tijdens de babyboom van de twintigste eeuw geboren zijn, zijn nog steeds vruchtbaar. “Maar als de vruchtbaarheidsgraad blijft dalen dan zal het niet lang duren of elke generatie vrouwen zal kleiner zijn dan de vorige.”
Pearce gaat nog een stap verder. Niet alleen is er geen probleem van overbevolking, de verwachte daling van de wereldbevolking zal ook geen oplossing bieden voor de grote milieuproblemen waar de planeet mee kampt, zegt hij. “Het echte probleem is niet de overbevolking maar de overconsumptie – vooral in rijke landen die hun bevolking al lang niet meer zien aangroeien.”
“Elke keer als we het in de rijke wereld hebben over te veel baby’s in Afrika of India, negeren we ons eigen schuld”, besluit Pearce. “We moeten de consumptiepatronen van de wereld wijzigen, niet de reproductiegewoontes.”
De rijke landen moeten inleveren ten voordele van de arme. Dat is de boodschap die Pearce verkondigt. Het is een geladen boodschap. We gaan tenslotte niet zomaar zonder slag of stoot onze verworven rechten, onze welvaart en overvloed prijsgeven, ook niet voor hongerende kinderen. Er zal een wereldomvattende revolutie nodig zijn om ons tot inkeer te brengen en ons leven zal drastisch moeten veranderen.
‘Het vermogen van de mens tot bevolkingsgroei is onbegrensd veel groter dan het vermogen van de aarde om voor de mens een bestaan te produceren’.
Als anglicaanse predikant, zag Malthus deze situatie als de manier waarop god de mens deugdzaam gedrag oplegt: hij beschouwde optimistische ideeën van sociale hervormingen als gedoemd te mislukken.
En dan praten we hier over een Engeland dat in die tijd nog geen 6 miljoen inwoners had. Ze zijn nu met meer dan 50 miljoen, maar er is geen hongersnood op dat eiland.
De mens is een dier met een hoog overlevingsgehalte. Hij vindt er altijd iets op, misschien niet meteen en pas nadat een ramp zich heeft voltrokken, maar hij gaat niet massaal tot uitroeiing van zijn eigen species over om de beschikbare voedselvoorraden te beschermen.
Het probleem met Vermeerschs zienswijze is dat hij vanuit het heden vertrekt en daarop verder speculeert. De toekomst voorspellen aan de hand van het verleden mag in sciencefiction films en boeken, maar als het om futuristische visies gaat moet je erg voorzichtig zijn.
Ik zag onlangs ‘2010 - The year we make contact’, een sciencefiction film naar het boek van Arthur C. Clarke. Je zag daarin computerschermen met de omvang van een kubieke meter meter en een computer die zich als een mens gedroeg. De film dateert uit 1984. Vijfentwintig jaar later is dit nerdy ideaal nog altijd niet bereikt. De held scheept in voor een lange reis met een Russisch – correctie - Sovjet ruimteschip. Want de Russen leven nog altijd onder het juk van het communistisch regime. De Russische bemanningsleden gedragen zich alsof ze nog in de koude oorlogssfeer leven. Je ziet dus dat je heel moeilijk kunt voorspellen.
Ik zag onlangs ‘2010 - The year we make contact’, een sciencefiction film naar het boek van Arthur C. Clarke. Je zag daarin computerschermen met de omvang van een kubieke meter meter en een computer die zich als een mens gedroeg. De film dateert uit 1984. Vijfentwintig jaar later is dit nerdy ideaal nog altijd niet bereikt. De held scheept in voor een lange reis met een Russisch – correctie - Sovjet ruimteschip. Want de Russen leven nog altijd onder het juk van het communistisch regime. De Russische bemanningsleden gedragen zich alsof ze nog in de koude oorlogssfeer leven. Je ziet dus dat je heel moeilijk kunt voorspellen.
Het recht op voedsel staat in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Dat recht kunnen we definiëren als voedselzekerheid. Ieder mens moet in staat zijn om voldoende voedsel van goede kwaliteit te eten (zelf produceren of kopen), zodat hij of zij goed gezond kan blijven.
Wie niet in staat is om voldoende voedsel van goede kwaliteit te produceren, lijdt honger. Landen met een situatie van chronische ondervoeding noemen we voedselonveilig.
Wie niet in staat is om voldoende voedsel van goede kwaliteit te produceren, lijdt honger. Landen met een situatie van chronische ondervoeding noemen we voedselonveilig.
Wereldwijd sterven er elke dag 24.000 mensen als gevolg van chronische en voortdurende ondervoeding. Elk jaar sterven er zo’n 7.000.000 kinderen aan ondervoeding; elke 3 à 4 seconden sterft er iemand in de wereld van de honger.
Daar staat tegenover dat er elke dag 200.000 mensen wereldwijd geboren worden, het grootste deel in de zogenaamde ontwikkelingslanden. Er is dus een overschot van 176.000 overlevenden per dag en per jaar 67 miljoen. Een cynische natuurwet. The struggle of the fittest in al zijn naaktheid.
Als we de lijst van de landen die onder de armoedegrens leven (ja, wij houden van lijstjes!) valt ons meteen op dat de meesten zich onder de 40ste breedtegraad bevinden (met uitzondering van Noord-Amerika), dus daar waar de klimatologische voorwaarden minder gunstig zijn voor de voedselproductie. Van de 36 koplopers komen er 14 uit Afrika, 8 uit Zuid-Amerika, 11 uit Azië en 2 uit Europa (Wit-Rusland en Hongarije).
Het overgrote deel komt dus uit landen die we karakteristiek associëren met oncontroleerbare oogsten, onrechtvaardige verdeling van de middelen en een inerte bevolking, die niet ontwikkeld genoeg is om de sociale ongelijkheid aan te pakken.
Dit leest dramatisch, maar zonder te proberen nog meer cynisch te zijn, gaat het toch om ‘maar’ 17%, zelfs al praten we over honderden miljoenen. Dit is een percentage dat gering genoeg is om er iets aan te doen. Daar moeten de overige 83% voor zorgen.
Hoe moet zoiets aangepakt worden? Met voedselhulp? Met sociale omwentelingen? Uitroeien van hardnekkige tradities? Met nieuwe landbouwtechnieken? Waarschijnlijk met alles tegelijk. Maar ook door onze privileges af te staan. Of zoals Pearce het verwoordt: door inlevering door het noorden ten voordele van het zuiden.
Alles is beter dan te gaan snoeien in het recht op nieuw leven. Want dan raak je aan de ziel van een land, van zijn inwoners, aan de essentie van het leven zelf. Kinderen zijn de toekomst, ook als ze nu in lompen rondlopen en om eten bedelen. Je gaat niet aan de seksualiteit tornen. Dat leidt tot extreme toestanden, als massale abortussen, kindermoord en kinderhandel. De tijd van de missionarissen die de natuurlijke behoeften van de inboorlingen aan banden legden en zelfs demonstreerden hoe het eigenlijk moest, is voorbij.
Maar soms steekt er eens een kop op die het niet kan laten om de missionaris uit te hangen.
Onze nationale onheilsprofeet, Etienne Vermeersch, filosoof, filosoof, ethicus, emeritushoogleraar aan de Gentse Universiteit, chauffeur van een denktank, en ex-katholiek, die een eigen domeinnaam op het internet heeft, en dus niet van enige eigenwaan gespeend is, heeft zijn ogen laten vallen op de driehonderd jaar oude rekenkundige opgave: hoeveel mensen kan de planeet herbergen zonder dat de ene helft de andere opvreet?
Hij komt daarbij tot het besluit dat het stilletjes tijd wordt een halt aan de bevolkingsaangroei toe te roepen, waarbij hij vergeet dat hij zelf het product is van de bevolkingaanwas. Een Etienne Vermeersch valt blijkbaar niet onder de regel. Of een Einstein. Of een Zuckerberg. Of een Steven Hawking. Ook die zijn het product van de aangroei. Hij denkt waarschijnlijk eerder aan het nutteloze eind waar niets goeds uitkomt, derde- en vierdewereld, het uitschot der aarde, de laagste kaste, de werkloze generaties.
Maar ook zijn familie is eens ontstaan uit een lagere klasse van mensen. Zijn familienaam duidt aan dat zijn voorouders uit een drassig gebied kwamen.
We mogen aannemen dat het niet meteen duidelijk was rond 1600, toen de naamregistratie in de parochie verplichtend werd, of er vroeg of laat een eminente professor uit de schoot van het nageslacht zou opstaan, die zich als moraalridder en opiniemaker zou lanceren.
Stel dat er een serie slechte oogstjaren waren geweest en de slotheer oordeelde dat een aantal van zijn nutteloze slaven overtollig waren. Hij zou ze, voor de wintervoorraad werd aangesproken, van zijn domein drijven en ze door de sneeuw laten baggeren. Misschien was de familie Vermeersch daarna uitgestorven en hadden we dus geen Etienne in ons midden gehad.
Vermeersch is een gevaarlijke man. Hij is een van de wegbereiders van de abortuswet (1990) en de euthanasiewet (2002) in België. Een man die er dus niet voor terugdeinst om leven te elimineren. Zelfs als hij dat uit mensenliefde doet. Hij bleef, naar eigen zeggen, gewild kinderloos omdat hij ‘vreest voor de drama's die deze kinderen te wachten staan’, en omdat hij oordeelt dat de aarde overbevolkt is en dit als één van de grootste problemen van de mensheid beschouwt. Hij zorgde voor controverse door het éénkinderbeleid van het Chinese regime te steunen. Hoe kan een man die nooit een kind heeft opgevoed oordelen over wie recht heeft op leven? Zelfs als dit leven ongewenst is of niet beantwoordt aan de genetische droom van de ouders? Adolf Hitler liet mentaal gehandicapten castreren en dat werd beschouwd als een vredelievende daad. Door degenen die er niet persoonlijk bij betrokken waren. Evenzo wordt de argumentatie van Vermeersch door de publieke opinie gesteund. Voor hem is het dus bijna logisch dat de enige manier om honger te bestrijden de eliminatie van nieuw en oud leven is. Vermoordt de foetus en de ouderling op wettelijke en wettige wijze en sluit de ogen voor de wantoestanden die daarmee gepaard gaan.
We leven met zijn allen in het Vlaamse land samengepakt (460 inwoners per km ²). Lijden we daardoor honger? Vreten we elkaar op? Hebben we een rattennest van ons lage landje gemaakt? Nee toch, het omgekeerde is waar. We gaan stilaan naar een toestand van obesitas, overgewicht, zwaarlijvigheid, vetzucht, corpulentie, dikheid, en adipositas. Zoveel termen voor hetzelfde probleem: we hebben teveel eten.
Komt dit omdat we het voedsel vanonder de neus halen in de hongerlijdende landen? Het westen als grootste roofdier uit de geschiedenis? De plunderaars van Azië en Zuid-Amerika? Wij zijn geen rijst- of maiseters. Nochtans kun je rijst vier keren langer bewaren dan graan. En het is nog maar kort geleden dat we over varende en vliegende diepvriesinstallaties beschikken die uit verre landen exotisch voedsel voor ons aanvoeren.
De werkelijkheid is dat dankzij de samenwerking tussen de landen het voedselbeleid weinig problemen oplevert. Australië is de grootste exporteur van graan. Afstand is geen probleem meer. De voedselbevoorrading is verzekerd.
De redenen zijn gemakkelijk te situeren. Vergelijk België met India, dan zien we meteen de grote oorzaken. We doen dit aan de hand van het CIA World Factbook.
België heeft een wegennet van 152.256 km of 5 km per km ². India heeft 3.320.410 km aan wegennet of circa 1 km per km ²
Het is duidelijk dat de distributie van voeding in België veel efficiënter kan verlopen. Het dichte wegennet stelt ons in staat om de productie te coördineren en heel snel naar alle windstreken en in de mest afgelegen gehuchten voedsel te vervoeren. Verder is er kwaliteitscontrole, worden de voedselprijzen in het oog gehouden en nieuwe gewassen worden ontdekt en bestaande genetisch gemanipuleerd. Dit allemaal heeft slechts zin als het verkeersnet de productie efficiënt kan verhandelen.
India voorspelt een enorme groei van het wagenpark tegen 2015. Panische angst in het westen. Maar dit is een stap in de goede richting, omdat ook het wegennet zal uitgebreid moeten worden.
In sommige gebieden is de toestand bar slecht. Het wegennet is gering en de wegen zijn slecht onderhouden. Zonder terreinwagen geraak je er niet ver. Hierdoor blijft de voedseldistributie lokaal beperkt en zijn er gebieden waar de mensen onvoldoende eten voor zichzelf kunnen produceren, en andere die teveel hebben en dat niet kwijt kunnen. Daar ligt de eerste uitdaging.
Zeer tegen de zin van Vermeersch natuurlijk, omdat hij vreest dat de pollutie dan zal toenemen. Auto’s mogen enkel gebruikt worden door de welvaartlanden.
Zeer tegen de zin van Vermeersch natuurlijk, omdat hij vreest dat de pollutie dan zal toenemen. Auto’s mogen enkel gebruikt worden door de welvaartlanden.
India heeft ongeveer dezelfde bevolkingsdichtheid als België. Maar een kwart van de Indiërs lijdt honger, terwijl je in België in de vuilnisbakken nog genoeg eetbaar voedsel kunt ophalen.
Bekijken we eens de bevolkingspiramide.
De Belgische heeft de vorm van een trechter, dus minder jeugd en meer vergrijzing. In India is de helft van de bevolking jonger dan 25. Dus daar kan het niet aan liggen. Tenzij onze ouderen even dynamisch zijn als de Indische jongeren. Laten we nuchter blijven.
In 2001 kende India 1.027.015.000 inwoners (1 miljard en 27 miljoen)
In 2010 1.170.014.000 (1 miljard en 170 miljoen)
Dit betekent op 10 jaar tijd een aangroei van 1,13%
Er waren in 2000 10.213.752 Belgen; in 2010 10.827.000
Dat betekent een aangroei van 1,06%
India groeit sneller dan België, vooral in aantallen, maar België groeit 2,6 x sneller dan het Europese gemiddelde, meest door migraties. Moeten we ons daarover druk maken? Gaan er minder monden gevuld worden? Natuurlijk niet, we zullen ervoor zorgen dat iedere nieuwe zuigeling en migrant van meet af aan behoorlijk gevoed wordt. We weten dat we dat kunnen. De aangroei is geen maatstaf voor voedseltekorten.
De vruchtbaarheid in India is 2.6 kinderen, in België 1,65.
Hier heeft professor Vermeersch dus zijn eieren gehaald. Er worden teveel Indiërs geboren, dus dat moet tegengehouden worden. Maar dan vergeet hij dat België dramatisch aan het vergrijzen is. Dit is een veel ongezondere situatie dan de Indische, omdat de Indiërs over een toekomstige werkreserve kunnen beschikken in het geval dat nodig is. België moet het van gastarbeiders hebben, die aanzienlijk meer voedsel nodig hebben dat baby’s.
Concentreren we ons liever op de urbanisatie, het aantal mensen dat in de stad leeft i.p.v. het platteland.
In India is die 30%; in België 97%.
Het is duidelijk dat urbanisatie de voedselvoorziening veel beter in de hand werkt. Geconcerteerd wonen is beter eten.
Werkvoorziening. De werkloosheidsgraad is ongeveer dezelfde als die van België, dus daar hoeven we geen aanpassingen bij te maken. Maar:
De helft van de Indiërs werkt op het platteland, terwijl driekwart van de Belgen in de dienstensector werkt.
Hoewel de helft van de Indiërs aan de bron zit en veel meer met voedselproductie bezig zijn, lijden ze toch meer honger dan de Belgen die afhankelijk zijn van hun supermarkten.
De scholingsgraad.
De Indiërs brengen gemiddeld 10 jaar op school door, de Belgen 16.
India spendeert hiervoor 3,2% van zijn BNP, België het dubbel.
Opnieuw zien we hoe belangrijk onderwijs en opleiding zijn. Doordat België met een groot potentieel goed opgeleide vakmensen zit, kunnen deze aangewend worden om voedselproblemen mee te helpen oplossen.
India heeft drie wereldgodsdiensten. Het kastesysteem is er nog altijd levend. Hindi kijken neer op moslims kijken neer op joden. Er zijn 18 officiële talen in India, in België 3. Er is in India dus een groot communicatieprobleem. Als we weten hoe de taalproblemen in België het land kunnen lamleggen, kunnen we ons indenken hoe het er in India aan toegaat. De regering probeert het Hindi als eenheidstaal in te voeren; maar dat botst op regionale tegenstand. Nog geen 5% van de Indiërs praat Engels wat dus betekent dat 95% geen toegang heeft tot de wereld daarbuiten terwijl bijna iedereen in België een mondvol Engels kent.
Qua alfabetisme is het cijfer in India:
Totale bevolking: 61%
mannen: 73,4%
vrouwen: 47,8% (2001 census)
mannen: 73,4%
vrouwen: 47,8% (2001 census)
In België 99% voor beide geslachten
Opnieuw de bevestiging dat hongersnood ook te maken met de ontwikkeling van de bevolking. Hoe meer ontwikkeld, hoe minder traditioneel en behept met tunnelvisie. Dit heeft zijn weerslag op het voedingspatroon. Als je hardnekkig aan een bepaald voedsel blijft vasthaken en een slechte oogst die voeding benadeelt, ga je niet snel een ander soort voedsel zoeken. Je blijft van de heilige koeien af. Je lijdt honger.
India is geen ontwikkelingsland. Bangalore – het Silicon Valley equivalent – barst van het talent. De wetenschappers hoeven zich niets aan te trekken van de enorme afstanden. Ze wisselen ideeën uit via het internet en hun eigen tv-zenders. Het beheert gigantisch veel dataverkeer van het Westen, en is ook de bakermat van de call centers. De Indiërs bouwen een elektrische wagen in de enorme Reva-fabriek, die de co2 uitstoting te lijf zal gaan. Die is zo goedkoop dat miljoenen Indiërs hem zullen kunnen permitteren, de economie zal opkrikken, het verkeersnet verbeteren en voedsel naar alle kanten zal kunnen voeren.
India heeft ook een ontwikkelde ruimtevaarttechnologie. In het ISROS-Space Center wordt de Indiase maansonde gevolgd die het maanoppervlak scant, onder meer voor Google Moon en wateronderzoek. Indische IT’ers zijn een belangrijk exportartikel.
Hoe komt het dan dat er honger is? Het antwoord bevestigt wat Pearce zegt: ongelijke verdeling van welvaart.
Maar die ligt in het verschiet. India hoort bij de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, en China), die op de nominatie staan van eerstelijnnaties. Geduld is de boodschap.
Indien men uitgaat van de door de VN gehanteerde prognose dat de wereldbevolking in 2050 zo'n 9 miljard mensen groot zou zijn en men deze extrapoleert (elke 50 jaar 1½ maal zoveel mensen), dan zal de mens pas minder dan 1 m ² per persoon hebben tegen het einde van de 33e eeuw. De VN verwacht echter dat de wereldbevolking rond 2200 zal ophouden te groeien, als deze iets hoger dan 10 miljard is. Vermeersch zijn magische getal is dan bereikt.
Hoeveel mensen mogen dan blijven leven? Volgens Vermeersch zitten we bijna aan de limiet. Andere ‘experts’ spreken van 12 miljard. Het blijft voorspellen met de natte vinger.
Even onze fantasie op hol doen slaan.
Stel dat we België en India als voorbeeld stellen qua bevolkingsdichtheid. (340 tot 350 per km ²).
Het totale aardoppervlak is 510 miljoen km ², waarvan 150 miljoen bewoond is. Dat betekent concreet (afgerond op 7 miljard mensen) zo’n 46 mensen per bewoonde kubieke kilometer.
De gemiddelde wereldbevolkingsdichtheid is dus 8 x kleiner dan van onze testlanden. Dit zou dus theoretisch betekenen dat er 56 miljard mensen op de planeet zouden kunnen leven. Een gigantisch totaal, dat Orwell hallucinaties oproept, maar toch zit er muziek in.
Waarom? Om dezelfde argumenten die we gebruikt hebben bij de vergelijking tussen België en India.
Die 56 miljard zouden gedwongen worden vreedzaam samen te leven, net zoals wij dat moeten doen. Gevolg: betere samenwerking op alle vlakken (van cultuur tot werkloosheidsbeleid), de kweek van een enorm potentieel aan briljante geesten, nieuw lateraal denken om problemen aan te pakken, het uitvoeren van wereldomvattende projecten.
Een degelijk project, dat bovendien aan miljoenen werk zou verschaffen, is het cultiveren van landoppervlakte dat nu niet mogelijk is. We denken aan de woestijngebieden die geen enkel ecologisch nut hebben.
De 7 grootste woestijnen stelen samen bijna 20 miljoen km ² nuttige oppervlakte, die omgevormd kan worden in moderne aardse paradijzen. De Sahara was miljoenen jaren geleden tenslotte één grote oase. Dit betekent meteen al betere leefkansen voor 8 a 9 miljard mensen. Er blijven dus nog 47 miljard over die we nog wat willen verspreiden.
De oceanen. Nu nog altijd een struikelblok voor snelle transporten. Ecologisch gezien zorgen ze meer voor ellende dan voordelen. Verklein ze. Terug. Want er was een tijd dat de tektonische platen tegen elkaar plakten in plaats van van elkaar weg te drijven.
Stel dat we de Atlantische Oceaan voor driekwart kunnen opvullen met landmassa. Dat betekent een winst van 50 miljoen km ². Gevolg: weer 20 miljard inwoners die verplaatst kunnen worden. En kunnen we goedkoper naar Amerika. Rest ons nog 27 miljard.
De gemiddelde bevolkingsdichtheid is al gedaald tot minder dan 300 mensen per km ², dus ruim onder het Belgische en Indische gemiddelde. We zijn gered. We mogen zelfs nog meer leven creëren.
Dit is utopie, ik weet het, maar als de mensheid een gelukkig leven wil leiden zal het vroeg of laat de handen uit de mouwen moeten steken.
Dit is utopie, ik weet het, maar als de mensheid een gelukkig leven wil leiden zal het vroeg of laat de handen uit de mouwen moeten steken.
Ofwel overgaan tot elimineren van nutteloos en ongewenst leven. En daarmee zijn doodvonnis als bovenste schuif van de voedselketen tekenen, want zolang landen niet met elkaar willen samenwerken op basis van de voormelde factoren, met de vaste overtuiging een betere wereld te creëren, zal de ellende van de hongersnood blijven bestaan en kinderen voor hun tweede levensjaar zullen blijven doodgaan.
Amen.
