VROUWEN EN POLITIEK.

De internationale vrouwendag (zie onderaan) noopt ons om ons licht te doen schijnen op vrouwen en politiek en specifiek door de vraag te stellen in hoe belangrijk het aandeel van de vrouwelijke politici is voor de levenskwaliteit van een land.

 

De vrouwelijke impact op het politieke leven en het geluksgevoel (synoniem met levenskwaliteit) kunnen we een beetje aflezen uit de beschikbare statistieken.

We hanteren het quotum (verdelingsstelsel): op elk van de verkiezingslijsten mag het verschil tussen het aantal kandidaten van elk geslacht niet groter zijn dan één. De eerste twee kandidaten moeten van een verschillend geslacht zijn. Dit werd voor de eerste maal toegepast bij de federale verkiezingen van 2007.

Ondermeer dankzij de quotawetgeving neemt het aandeel vrouwen onder de gekozenen stelselmatig toe. Dit is de toestand sinds de verkiezingen van 2010:

        Europa
35% vrouwen in het Europees Parlement
(laatste verkiezing 2009)

        Federaal: ·39% vrouwen in het Federaal Parlement
42% vrouwen in de Federale regering
(laatste verkiezing 2010)

        Vlaanderen: ·39% vrouwen in het Vlaams Parlement
44% vrouwen in de Vlaamse Regering
(laatste verkiezing 2009) 

Hoewel er toename is, is het quotum nog altijd niet bereikt, rekening houdend met het feit dat er meer vrouwen dan mannen zijn (in elk geval toch in de welvaartslanden). We nemen 21 eurolidstaten onder loep in de vorm van een tabel, die als volgt gelezen moet worden: ·

1 is het percentage vrouwelijke parlementairen

2 is het percentage vrouwen op ministersposten

3 is het gemiddelde tussen beide, of anders gezegd de globale politieke inbreng

4 is de mediaan (de grootste groep met gelijksoortige kenmerken) en het coëfficiënt ten opzichte van het gemiddelde (23,63%).

5 is het rangnummer ten opzichte van de mediaan

6 is de plaats in de orde van het geluksgevoel.

Hier gaan we dan.

	1	2	3	4	5	6
	parlement	ministers	gemiddeld	tov mediaan	rang	leven
België	38,00	33,30	35,65	1,49	6	4
Bulgarije	20,80	17,60	19,20	0,80	16	20
Denemarken	38,00	42,10	40,05	1,68	5	7
Duitsland	32,80	33,30	33,05	1,38	7	2
Finland	40,00	63,20	51,60	2,16	1	9
Frankrijk	18,90	26,30	22,60	0,95	13	1
Griekenland	17,30	31,30	24,30	1,02	10	15
Ierland	13,90	21,40	17,65	0,74	18	18
IJsland	42,90	45,50	44,20	1,85	4	21
Italië	21,30	21,70	21,50	0,90	14	5
Litouwen	19,10	14,40	16,75	0,70	19	11
Luxemburg	20,00	26,70	23,35	0,98	12	3
Nederland	42,00	23,50	32,75	1,37	8	6
Polen	20,00	27,80	23,90	1,00	11	16
Portugal	27,40	31,30	29,35	1,23	9	10
Slowakije	18,00	13,30	15,65	0,65	20	19
Slovenië	14,40	22,20	18,30	0,77	17	14
Spanje	36,60	52,90	44,75	1,87	3	8
Tsjechië	5,50	17,60	11,55	0,48	21	12
Ver.Koninkrijk	19,50	22,60	21,05	0,88	15	13
Zweden	45,00	46,30	45,65	1,91	2	17
	20,80	26,70	23,90

Wat kunnen we uit deze tabel opmaken?

Duitsland heeft samen met België, Nederland en Denemarken het beste evenwicht tussen het aandeel van de vrouwelijke politici en het geluksgevoel.

Frankrijk blijft synoniem met aangenaam leven, en toch is het aandeel van de vrouwen benedenmaats, spijts strenge quotawetten.                   

Qua vrouwelijke deelname worden Zweden, IJsland en Finland als meest vooruitstrevend beschouwd, maar toch heeft dit minder impact op het geluksgevoel. Vooral Zweden, dat van oudsher een strikte wetgeving op de gelijkheidsregel heeft, roept vragen op.                 

IJsland, hoewel op de vierde plaats, heeft een beroerd slecht resultaat qua geluksgevoel sinds het door de bankcrisis ten prooi is aan vertwijfeling.               

Spanje zit verrassend goed in de middennoot, hoewel het ook met economische problemen kampt. Wellicht omdat het strenge quota’s hanteert.       

Het Verenigd Koninkrijk scoort bedroevend laag. Misschien moeten ze zich eens bezinnen over hun deelname aan Europa…     

Noorwegen scoort de beste resultaten ter wereld, maar is niet opgenomen omdat het niet tot de lidstaten behoort. Is dit toeval of misschien de reden?    

De voormalige Oostbloklanden komen er maar bekaaid van af. Polen maakt echter werk van zijn politieke ambities.

       

Waarom worden de quota nog altijd niet in zetels omgezet?

Ondanks een bijna 50% aanwezigheid op de kandidatenlijsten haalden vrouwen bij de federale verkiezingen van 2003 slechts iets minder dan 39 % van de voorkeurstemmen. In 2004 was dit voor de Vlaamse verkiezingen gestegen tot 43 %, dus nog steeds een eind verwijderd van de 50 %. Deze slechte score geldt voor alle Vlaamse partijen, met uitzondering van Groen!, waar de percentages stemmen voor vrouwen schommelen rond de 65 %. Groen! heeft een lange voorgeschiedenis betreffende vrouwvriendelijkheid in die mate dat mannen er nadeel van lijken te ondervinden.

Uit het onderzoek, dat werd uitgevoerd voor de Kamerverkiezingen van 2003, komt naar voren dat, ondanks de quota regeling, slechts 27 % van de lijsttrekkers een vrouw was. Ook op andere opvallende plaatsen (de lijstduwerplaats bijvoorbeeld) stonden relatief weinig vrouwen. Een opvallende plaats op de lijst zorgt door de zichtbaarheid automatisch voor meer voorkeurstemmen. Aangezien de partijen zelf bepalen hoe ze hun lijsten samenstellen, zijn het vooral zij die hiervoor verantwoordelijk zijn. Het lijkt er dus op dat het mannenbastion het laatste woord heeft…

Hoe dan ook, uit de tabel blijkt toch dat, over het algemeen, het geluksgevoel eerder verband met de welvaart dan met politieke quota. Anders gezegd: het speelt minder rol wie aan het roer staat, als de bevolking maar gekoesterd wordt…

Noot over de internationale vrouwendag. 

In België wordt die van katholieke zijde niet gevierd omdat het oorspronkelijk om een communistische feestdag ging. De val van de Sovjet-Unie heeft echter niet belet dat die in Rusland nog altijd gevierd wordt. Ons equivalent is Moederdag. Maar de impact in Rusland is heel wat groter. Het is daar een nationale feestdag. Overheidsinstellingen en scholen blijven dicht. Vrouwen doen in principe de hele dag geen klus­jes en de man­nen kopen iets voor de vrouwen.

Je kunt deze bijdrage ook downloaden en afdrukken op ons forum

Geef je commentaar op de blog van Hartevreter van maart 2011.