De hetze die de vrt deze dagen ontketent over de Fukushima 1 (Dai-ichi ) kernreactor aan de Noordoostkust van Japan doet alweer het debat over kernenergie opwaaien. Omdat de vrt-nieuwsdienst ook aan kijkcijfers moet denken, hebben ze er belang bij om de zaak op te blazen zodat de kijker niet naar een andere concurrent zapt. Er worden beelden vertoond vanop een veilige afstand, experts worden opgevoerd die niets meer te zeggen hebben dan wat ze vroeger al gezegd hebben, en special bulletins op onverwachte tijdstippen worden losgelaten. Er wordt vooral gezorgd dat er een paniekreactie ontstaat en dat het VRT-nieuws regelmatig over de lippen blijft komen. Lees ook de bijdragen NEUWS IS GEEN NIEUWS en DE MEDIA.
Intussen zijn er al 17.000 doden en vermisten geteld sinds de aardbeving en tsunami, maar de nieuwsgaring blijft zich enkel op de kerncentrale focussen.
Als de atoomwolk overgetrokken is, zal ook deze zaak bij gebrek aan nog meer negatief nieuws uitdoven. Maar intussen hebben de media met hun sensationele, onverantwoorde en zelfs amorele nieuwsgaring paniek gezaaid en ernstige schade aan de geloofwaardigheid van de kernenergie toegebracht, en moet die weer hersteld worden na veel PR en lobbywerk dat handenvol geld kost. Intussen moeten de centrales ook blijven werken want anders krijgen we geen elektriciteit meer.
Vanwaar die hetze die telkens weer de kop opsteekt?
Kernenergie voor wie met het milieu begaan is, is een van de grote boosdoeners geworden, sinds andere zondebokken van het toneel zijn verdwenen (het communisme en het kapitalisme, dat nu de enige overblijvende economische motor is, en waar dus niet aan geraakt kan worden). De milieuactivisten, met Greenpeace als internationale woordvoerder, verwijzen naar de afval die duizenden jaren blijft nagloeien, de pacifisten, maar ook het militaire apparaat zelf, naar de kans dat er kernoorlogen kunnen ontstaan.
De groene politici zijn van nature tegen kernenergie omdat het om milieuvervuilende technologie gaat. Ze zouden liever terug naar de fossiele tijd keren, toen de pollutie veel erger was dan nu en duizenden mensen in ingestorte mijngangen hun einde vonden. Lees hier verder over in het hoofdstuk Mijnrampen.
De hetze tegen kernreactoren en dus ook kernenergie bereikte een hoogtepunt na de ramp van Tsjernobyl (1986) waarna in bijna alle omringende landen een bouwstop werd afgekondigd. Dit had als gevolg dat we nu met hoge elektriciteitsrekeningen zitten omdat nieuwe, veiligere en zuinigere reactoren niet meer gebouwd werden of de bouw door politieke motieven vertraagd wordt, en de oude reactoren met hun hoog vervuilinggehalte dus moeten blijven doordraaien.
Maar de doemdenkers beseffen niet dat kernenergie het enige middel is om de explosief groeiende vraag naar energie te voldoen en, paradoxaal genoeg, tegelijk ook het milieu te beschermen.
Kerncentrales in de strijd tegen het versterkt broeikaseffect. Op een VN-klimaatconferentie in Wenen is op 28-8-2007 door deskundigen besloten tot een advies om te werken aan een forse uitbreiding van het aantal kerncentrales in de strijd tegen het broeikaseffect. Dit naast gebruik van meer andere duurzame energiebronnen zoals waterkrachtcentrales. Ook zouden centrales voor olie en gas moeten worden voorzien van CO2-filters. (Bron FD 29-8-2007 en Oostenrijks persbureau APA).
Het IEA, International Energy Agency in Parijs, dringt aan op een nucleaire renaissance om klimaatdoelen te kunnen halen: jaarlijks moeten er 18 kerncentrales worden gebouwd om in 2030 voor 18% (nu 15%) in de mondiale energiebehoefte te kunnen voorzien (FD, 23-10-2009).
Het IEA, International Energy Agency in Parijs, dringt aan op een nucleaire renaissance om klimaatdoelen te kunnen halen: jaarlijks moeten er 18 kerncentrales worden gebouwd om in 2030 voor 18% (nu 15%) in de mondiale energiebehoefte te kunnen voorzien (FD, 23-10-2009).
De linksen zijn er tegen omdat het door het grootkapitaal gefinancierd wordt en er geen werkverschaffing aan verbonden is.Greenpeace werkt nauwer samen met de SP.a dan de Bond Beter Leefmilieu (dat zich meer associeert met CD&V, de voorstanders van kernenergie).
De laatste Waalse steenkoolmijn sloot in 1984. Omdat hier geen alternatieven voor tewerkstelling werden gezocht, is Wallonië zo arm geworden, wat de opgang van de BSP (Belgische socialistische partij) bevooroordeelde. De meeste tegenkanting tegen kernenergie vinden we dan ook in Wallonië dat zich de goede oude tijd van de mijnen nog goed herinnert.
De Sovjet-Unie, de socialistische staat bij uitstek, heeft het nochtans niet aan zijn hart laten komen om er ook talloze te bouwen, waarvan die van Tsjernobyl de bekendste is.
Sommige landen zijn bevreesd voor de verkeerde aanwending van kernenergie. Ze willen een stop op de bouw van centrales in strategische gevarenzones omdat die kunnen leiden tot het aanmaken van nucleaire wapens. Een aantal landen heeft zich hiervoor verenigd. Ze hebben onder elkaar het non-proliferatieverdrag ondertekend. Binnen twintig jaar na de A-bommen op Japan beschikten al vijf landen over kernwapens, namelijk de VS (1945), de SU (1949), Groot-Brittannië (1952), Frankrijk (1960) en China (1969). Om verdere verspreiding van kernwapens te voorkomen en ze de wereld uit te helpen trad in 1970 het Non-proliferatie Verdrag (NPV) in werking voor een looptijd van minstens 25 jaar. Er werd overeengekomen dat het bezitten van kernwapens verboden is, met uitzondering van landen die ze in 1970 al bezaten. Deze kernmachten zouden hun kernarsenalen verkleinen en op den duur vernietigen. Staten die toen niet over nucleaire technologie beschikten zouden deze technologie alleen voor civiele doelen ter beschikking worden gesteld. Dat moest dan plaatsvinden onder internationale controle. Voor de controle werd toen het Internationale Atoomenergie Agentschap (IAEA) aangewezen.
De volgende problemen deden en doen zich voor. De grens tussen civiele en militaire technologie vervaagt door het bestaan van het militair-industriële complex. Staten met kerntechnologie, zonder kernwapens zouden op die manier sneller ook de productie van kernwapens ter hand kunnen nemen. De motivatie om dat te doen wordt gestimuleerd door het feit dat het bezit van kernwapens een machtsmiddel is om op het wereldtoneel mee te tellen. Ondanks het NPV is er vanaf de kernbomwedloop tussen de VS en SU een kettingreactie bezig, waarbij landen elkaar met hun kernwapenambities ‘aansteken'. Vanaf 1964, na de ontploffing van de eerste Chinese kernbom, zijn er kernmachten als India, Pakistan, Israël en Noord-Korea bijgekomen. Daarnaast bestaan er vele potentiële kernbomstaten, waaronder Iran, waar de laatste tijd veel over te doen is. Behalve dat er (ondanks het NPV) weer nieuwe kernbommachten zijn bijgekomen, heeft een land als de VS ook niet stil gezeten. Hoewel de VS net als de voormalige SU een deel van hun kernbomarsenaal hebben verminderd, zijn ze doorgegaan met de ontwikkeling van nieuwe kernwapens, waarbij o.a. computersimulaties van kernbomexplosies worden toegepast. Tot deze ontwikkeling behoren de kernbombunkerbusters, waarbij de miniaturisering van kernwapens een grote rol speelt.
De rest van de bevolking is gewoon bang van kernenergie omdat het het niet begrijpt. Het associeert die met kanker. Er zit meer straling in nieuwbouw. Dat is de erfenis van de twee atoombommen die de Verenigde Staten in 1945 over Japan hebben losgelaten. Sindsdien zijn er 65 jaar verstreken, maar in ons collectieve bewustzijn zien we nog altijd de paddenstoelwolken.
Een studie over het aantal slachtoffers sinds de Golfoorlogen die de Johns Hopkins University in oktober 2006 liet publiceren in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift The Lancet schatte het aantal Irakese slachtoffers op 655.000. De organisatie Just Foreign Policy maakte een update van die studie en vermoedt dat er ondertussen al 1.213.716 slachtoffers gevallen zijn. Dat cijfer komt verbazend goed overeen met het resultaat van een onderzoek van het Britse Opinion Research Business (ORB). Zij concludeerden dat er wellicht 1.220.580 mensen stierven door het geweld van de oorlog. Just Foreign Policy is - zoals de naam al zegt - een organisatie met een missie. ORB is dat niet. ORB is een onderzoeksbureau dat opdrachten uitvoert voor klanten als de Britse Conservatieve partij, Morgan Stanley en Randstad.
Er werden geen kernwapens gebruikt.
Wat we niet zien of beseffen is dat meer dan de helft van onze energietoevoer uit de kerncentrales komt. Schaf die af en onze elektriciteitsrekening wordt meteen schrikwekkend duurder. In de jaren tachtig, na de gedeeltelijke meltdown op Three Mile Island in de staat Pennsylvania, gaf de atoomlobby een clipje uit waarin een huisvrouw haar was met de hand staat te doen. Een beeld dat heel wat controverses opriep omwille van het duidelijke boodschap dat zonder kernenergie we terug naar de 19de eeuw moesten. Maar dat zou weleens het geval kunnen worden in de huishoudens met een laag inkomen. Het wordt dan te duur om een wasmachine te onderhouden.
Wat zijn de alternatieven? Windmolens, Zonne-energie, waterkracht. Dat is allemaal prima, maar enkel als aanvulling. Het is onmogelijk enkel met de hulp van de natuur de steeds groeiende vraag naar energie te voldoen.
Olie, gas en steenkool volgen kernenergie op als grootste energiebronnen, maar het nadeel ervan is dat ze niet eeuwig blijven duren en dat we daarvoor totaal afhankelijk van het buitenland zijn, van de beursspeculanten en de politieke grillen van de leveranciers. Dan ben je nooit zeker hoeveel je volgende week moet betalen. Een mens heeft al genoeg aan zijn kop om daar ook van wakker te liggen.
Een vat ruwe olie kost binnen 10 jaar 300 dollar. Die voorspelling komt van ABN Amro-hoofdeconoom Peter De Keyzer en is het resultaat van een aanhoudend onevenwicht tussen vraag en aanbod. Onder meer de zoektocht naar alternatieve energiebronnen en een efficiënter verbruik moeten de hoge energiefactuur verteerbaar maken.
Een vat ruwe olie kost binnen 10 jaar 300 dollar. Die voorspelling komt van ABN Amro-hoofdeconoom Peter De Keyzer en is het resultaat van een aanhoudend onevenwicht tussen vraag en aanbod. Onder meer de zoektocht naar alternatieve energiebronnen en een efficiënter verbruik moeten de hoge energiefactuur verteerbaar maken.
Het westen wordt meer en meer afhankelijk van olie-invoer. En daarvoor moeten we heel wat oliedollars afdokken. Elk jaar verhoogt het verbruik dramatisch. De toestand begint zorgwekkend te worden. Hieruit volgt dat het westen zich bedreigd voelt in zijn energievoorzieningen en die kost wat kost wil beschermen wat en waar het kan, desnoods met valse en bedrieglijke argumenten, vooral als de olietoevoer onderbroken wordt, zoals in Libië (zie de bijdrage OLIE). Maar ook als waarschuwing voor andere olielanden.
Olie werkt oorlog in de hand. Wouter De Vriendt (Groen!) en Dirk Van Der Maele (SP.a) waren er als de kippen bij om de Belgische F16's in te zetten. Dat ze daarmee in de kaart van Pieter De Crem (CD&V) spelen, blijkt geen bezwaar. Nota: de CV&P is voorstander van kernenergie. Hoe kortzichtig politici kunnen zijn... en de huig naar de wind kunnen draaien...
Van de 30 olieproducerende landen zullen er 15 tegen 2030 opdrogen (Maleisië, Algerië, Brazilië, Angola, China, Mexico, Indonesië, Argentina, Australië, Noorwegen, de Verenigde Staten, Colombia, India, Verenigde Koninkrijk en Thailand). Olie werkt oorlog in de hand. Wouter De Vriendt (Groen!) en Dirk Van Der Maele (SP.a) waren er als de kippen bij om de Belgische F16's in te zetten. Dat ze daarmee in de kaart van Pieter De Crem (CD&V) spelen, blijkt geen bezwaar. Nota: de CV&P is voorstander van kernenergie. Hoe kortzichtig politici kunnen zijn... en de huig naar de wind kunnen draaien...
Deze bronnen worden tegenwoordig met een klantvriendelijk en trendy etiket aangeduid: de groene energie.
De groene elektriciteit van Electrabel is afkomstig van volgende energiebronnen:
biomassa: In België produceert Electrabel bijna 85% van haar groene energie op basis van deze energiebron.
wind: Electrabel beheert 11 windmolenparken in België. Die leveren elk jaar elektriciteit aan meer dan 35 000 huishoudens.
water: Electrabel beheert meer dan 100 waterkrachtcentrales in Europa.
zon: Electrabel beschikt over zonnepanelen.
Niet erg indrukwekkend… 11 windmolenparken leveren elektriciteit aan 35.000 huishoudens. Er zijn 4,6 miljoen Belgische huishoudens.
De vergoeding voor de distributie van elektriciteit, een onderdeel van uw stroomfactuur, wordt dit jaar met 80 tot 85 euro verhoogd. Distributienetbeheerder Eandis probeert op die manier de kosten van de groenestroomcertificaten te recupereren. Dat meldt ons een goed ingelichte bron dicht bij het dossier. "In 2012 wordt de distrubienetvergoeding zelfs tot 90 à 100 euro opgetrokken." Bedrijven en particulieren die de voorbije jaren in zonnepanelen hebben geïnvesteerd, krijgen daar gedurende 20 jaar een subsidie voor onder de vorm van groenestroomcertificaten. De kosten hiervoor, die 330 tot 450 euro per 1000 kwh en per jaar bedragen, worden gedragen door Eandis en Infrax, de vroegere intercommunales.
De vergoeding voor de distributie van elektriciteit, een onderdeel van uw stroomfactuur, wordt dit jaar met 80 tot 85 euro verhoogd. Distributienetbeheerder Eandis probeert op die manier de kosten van de groenestroomcertificaten te recupereren. Dat meldt ons een goed ingelichte bron dicht bij het dossier. "In 2012 wordt de distrubienetvergoeding zelfs tot 90 à 100 euro opgetrokken." Bedrijven en particulieren die de voorbije jaren in zonnepanelen hebben geïnvesteerd, krijgen daar gedurende 20 jaar een subsidie voor onder de vorm van groenestroomcertificaten. De kosten hiervoor, die 330 tot 450 euro per 1000 kwh en per jaar bedragen, worden gedragen door Eandis en Infrax, de vroegere intercommunales.
Aan het verhogen van de groene stroom hangt een meerkost van 40 miljoen euro per procent dat deze doelstelling opgetrokken wordt.
What een hypocrisie! Electrabel beheert ook de kerncentrales die ze woekerwinsten oplevert en dus zal ze wel tweemaal nadenken alvorens de groene stroom competitief te maken met kernenergie.
In Flamanville (Normandië) wordt anno 2009 door EDF (Electricité de France) een kerncentrale gebouwd met een vermogen van 1.650 MW (megawatt), die vanaf 2012 in productie moet gaan. Die 1.650 MW is equivalent aan het verbruik van ca. 4,2 miljoen Belgische huishoudens. Blijft dus kernenergie over. Ook voor uranium moet betaald worden, maar we houden de energie in eigen huis, bepalen dus zelf de prijs en een teveel aan elektriciteit kunnen we aan het buitenland verpatsen. Bovendien wordt naarstig gezocht naar alternatieve splijtstoffen. Helium 3, een edelgas dat een lichte, niet radioactieve isotoop is, biedt een perfecte oplossing, omdat er geen stralingsgevaar aan verbonden is. De vorming van helium uit waterstof, een kernfusiereactie waarbij zeer veel energie vrijkomt, vormt de basis van de energie van sterren. Helium kan gesynthetiseerd worden door lithium of boor met zeer snelle protonen te beschieten. Het komt voor in sommige mineraalwaters (in het bijzonder in IJsland) en in vulkanische gassen, en in sommige natuurlijke gasreserves (onder andere in de Verenigde Staten), waar het meeste commerciële helium uit gewonnen wordt. Het komt ook onbeperkt voor op onze maan, maar dat is nog toekomstmuziek. Ook thorium is een potentiële kandidaat. Het is een edelmetaal met een hoog smeltpunt dat al in de jaren vijftig werd voorgesteld als vervanger van uranium en plutonium. Nu wordt het gebruikt in combinatie met plutonium. Het is niet radioactief, de afval wel. Het is ook giftig: het hoopt zich op in de lever, milt en botten en verhoogt daardoor de kans op leverkanker of leukemie bij wie het inneemt. Het radioactief afval blijft 'maar' 500 jaar actief. Het is in overvloed aanwezig in de natuur. In tegenstelling tot uranium is er geen meltdownproces mogelijk. Indië zal zijn volgende kerncentrales bouwen op basis van thorium, omdat het de grootste reserves van de wereld heeft.
Een meer ingrijpend voorstel werd geopperd door Peimani, wetenschapper aan de nationale universiteit van Singapore. Het idee is eigenlijk heel simpel. Plaats de reactoren op zo’n dertig tot vijftig meter diepte, in hard gesteente en laat ze hun werk doen. Als het fout gaat, wordt de reactor al omringd door steen en kan straling niet ontsnappen. Door de pijpleidingen die naar boven voeren bovendien dicht te storten, verdwijnt het probleem van (of beter gezegd: in) de aardbodem. Of ze bestand zijn tegen aardbevingen, blijft evenwel een open vraag.We kunnen de centrales ook in andere landen neerpoten en de elektriciteit afhuren, zoals Nederland dat doet. Misschien moeten ze allemaal in de voormalige Oostbloklanden gebouwd worden, ver van ons bed. Dan zijn we van dat gedoe af.
Een meer ingrijpend voorstel werd geopperd door Peimani, wetenschapper aan de nationale universiteit van Singapore. Het idee is eigenlijk heel simpel. Plaats de reactoren op zo’n dertig tot vijftig meter diepte, in hard gesteente en laat ze hun werk doen. Als het fout gaat, wordt de reactor al omringd door steen en kan straling niet ontsnappen. Door de pijpleidingen die naar boven voeren bovendien dicht te storten, verdwijnt het probleem van (of beter gezegd: in) de aardbodem. Of ze bestand zijn tegen aardbevingen, blijft evenwel een open vraag.We kunnen de centrales ook in andere landen neerpoten en de elektriciteit afhuren, zoals Nederland dat doet. Misschien moeten ze allemaal in de voormalige Oostbloklanden gebouwd worden, ver van ons bed. Dan zijn we van dat gedoe af.
In maart 2009 waren er wereldwijd 442 kerncentrales in gebruik in 29 landen, waarvan 197 in Europa, zo stelt het Zwitserse onderzoeksinstituut Prognos. Daarbovenop zijn er 65 in aanbouw.
De eerste kerncentrale bedoeld voor vredelievend gebruik was Amerikaans. Hij werd operationeel in 1954. In 1956 volgde België dat aldus een van de pioniers was, dankzij het goedkope uranium uit Belgisch Kongo.
Koning Boudewijn was een grote voorstander van kernenergie en stimuleere de bouw van het eerste afvalverwerkingsbedrijf Eurochemic. De Belgische nucleaire lobby ontstond uit een machtig conglomeraat van vertegenwoordigers van universiteiten, overheid, de voormalilge Generale Bankmaatschappij en haar dochter Electrabel.
We zijn nu 57 jaar later.
Koning Boudewijn was een grote voorstander van kernenergie en stimuleere de bouw van het eerste afvalverwerkingsbedrijf Eurochemic. De Belgische nucleaire lobby ontstond uit een machtig conglomeraat van vertegenwoordigers van universiteiten, overheid, de voormalilge Generale Bankmaatschappij en haar dochter Electrabel.
We zijn nu 57 jaar later.
Bijna de helft van de stroomproductie in België is nucleair. We hebben 7 kerncentrales.
De Belgische regering besloot in 2009 de drie oudste kerncentrales - Doel I en II en Tihange I tien jaar langer open te houden en voor de periode erna wil de regering alle opties open houden voor de verlenging met nog eens 10 jaar. Over het uitstel van de sluiting van vier jongere centrales is nog niets beslist. De verwachting is dat België alle centrales tegen 2025 moet sluiten omdat ze verouderd zijn. Tegen die tijd zal een oplossing gevonden moeten worden. Tussen 2009 en 2010 steeg het verbruik met 11%.
De Belgische regering besloot in 2009 de drie oudste kerncentrales - Doel I en II en Tihange I tien jaar langer open te houden en voor de periode erna wil de regering alle opties open houden voor de verlenging met nog eens 10 jaar. Over het uitstel van de sluiting van vier jongere centrales is nog niets beslist. De verwachting is dat België alle centrales tegen 2025 moet sluiten omdat ze verouderd zijn. Tegen die tijd zal een oplossing gevonden moeten worden. Tussen 2009 en 2010 steeg het verbruik met 11%.
De hoeveelheid opgevraagde elektriciteit in België bedroeg is in 2006 gestegen met 2,9% tot 89.5TWh of een jaarstijging met maar liefst 2286GWh. Bij een huidig groeiritme van 1,4% stijgt het verbruik in België jaarlijks verder met ongeveer 1250 GWh (Gigawatt per uur). Deze hoeveelheid zal ofwel bijkomend geïmporteerd ofwel extra geproduceerd moeten worden.
Een prognose op langere datum is niet mogelijk, omdat de alternatieve energiebronnen een steeds grotere rol zullen spelen en daardoor de inzet van kernenergie zullen verlichten. Maar dat zal niet doorslaggevend zijn.
Hoe zit het met de kernenergie in de rest van de wereld?
Nederland: heeft nog 1 centrale over. Het importeert 80% van zijn elektriciteit uit de naburige landen (Duitsland, Frankrijk, België). Dit is een op zijn minst merkwaardige manier om kernenergie te beperken. Je laat de risico’s over aan je producenten en je milieuactivisten zijn tevreden. Maar een eventuele ramp zal Nederland ook treffen om de eenvoudige reden dat de wind zich niet bekommert om nationale grenzen.
China: Begin 2010 zijn er in dit land 21 kerncentrales in aanbouw,
Bulgarije: anno 2009 2 kerncentrales en 2 in aanbouw.
Duistland: anno 2009 17 kerncentrales
Estland: anno 2009 geen kerncentrale, maar wel 1 op de agenda.
Finland: 4 kerncentrales, één in aanbouw en één op de agenda.
De bouw van de Finse Olkiluoto-3, de grootste kerncentrale ter wereld en in Europa de eerste nieuwe centrale sinds de ramp in Tsjernobyl in 1986, zou oorspronkelijk 3 miljard kosten, maar het werd een paar miljard meer.
De bouw van de Finse Olkiluoto-3, de grootste kerncentrale ter wereld en in Europa de eerste nieuwe centrale sinds de ramp in Tsjernobyl in 1986, zou oorspronkelijk 3 miljard kosten, maar het werd een paar miljard meer.
Frankrijk: anno 2009 de meeste kerncentrales van Europa: 59 stuks en nog één in aanbouw. Franse elektriciteit wordt voor ruim 80% opgewekt via kernenergie. Ook Nederlandse elektriciteitsbedrijven importeren in Frankrijk opgewekte kernenergie.
Hongarije: anno 2009 4 kerncentrales.
India heeft momenteel 22 reactoren die slechts 4 GW produceren. Tegen 2030 wil men beschikken over 60 GW capaciteit. Het land is voor 80% afhankelijk van de olieinvoer en wil daar vanaf.
Hongarije: anno 2009 4 kerncentrales.
India heeft momenteel 22 reactoren die slechts 4 GW produceren. Tegen 2030 wil men beschikken over 60 GW capaciteit. Het land is voor 80% afhankelijk van de olieinvoer en wil daar vanaf.
Irak: in 1981 verwoeste Israël de Osirak atoomfabriek nabij Bagdad (Irak) in 100 seconden.
Iran: dit land kent een bewogen nucleaire geschiedenis. In het jaar 1953 werd het Amerikaanse Atoms for Peace-programma opgericht. In 1959 werd het Teheran kernonderzoekscentrum, geleid door de kernenergieorganisatie van Iran. Het centrum werd uitgerust met een door de VS geleverde 5 MW onderzoekskernreactor, die in 1967 in werking kwam, gevuld met sterk verrijkt uranium. Iran tekende het non-proliferatieverdrag in 1968 en ratificeerde het in 1970. Hierop besloot de sjah, met Amerikaanse toestemming, dat er tot het jaar 2000 in totaal 23 kerncentrales gebouwd moesten worden. In 1979 vond de Iranese revolutie plaats, waarbij de sjah werd afgezet. De geestelijkheid greep hierna de macht. Zij keerden zich ook tegen de Amerikanen die de sjah gesteund hadden. De revolutie betekende het einde van de Westerse steun aan Iranese atoomprogramma. Gedurende de Irak-Iranoorlog vernietigde het Irakese leger de kerncentrale in Bushehr door verschillende aanvallen in de periode 1984-1988. In augustus 2002 onthulde een dissidente groepering het bestaan van twee kerncentrales in ontwikkeling: een uraniumopwerkingscentrale in Natanz en een zwaarwatercentrale in Arak. Bij zwaarwaterreactoren komt plutonium vrij, dat kan worden gebruikt om atoombommen te maken. In september 2009 maakte Iran aan het IAEA (Internationaal Atoomenergieagentschap) bekend dat het bezig was met een centrale ten noorden van de stad Qom, nadat westerse inlichtingendiensten de locatie hadden ontdekt. Westerse landen veroordeelden het land om zijn aanvankelijke geheimhouding hierover. Op 30 november 2009 meldt Iran de internationale gemeenschap dat het 10 nieuwe uraniumopwerkingcentrales wil gaan bouwen; 5 ervan op bestaande kernenergielocaties en vijf op nog aan te wijzen plekken. Het argument van Iran is dat het voor kerncentrale-brandstof niet afhankelijk wil zijn van andere landen, opdat ze door die landen nooit gechanteerd kunnen worden met het dreigement de brandstoftoevoer af te knijpen. Maar de wereldgemeenschap vreest dat Iran de opwerkingsfabrieken ook stiekem wil gebruiken om verrijkt kernmateriaal voor atoombommen te maken. Het Westen begint een hele reeks economische boycots, deels gesteund door de rest van de wereld. Iran start in 2010 zijn kernreactor in Bushehr, 1200 km ten zuiden van Teheran. Eind augustus dat jaar heeft het land onder toeziend oog van de Verenigde Naties brandstof naar de centrale gebracht, die enkele maanden daarna zal worden opgestart. De opening van de kerncentrale is een mijlpaal voor Iran. De centrale is gebouwd door Rusland. Moskou levert ook de brandstof. Maar Moskou heeft Iran verplicht de gebruikte brandstofstaven terug te leveren opdat ze die niet kunnen aanwenden om ze te gebruiken als basis voor een kernwapenprogramma. In die staven zit namelijk plutonium dat geschikt is om er kernbommem mee te maken. De Iranese centrale staat onder toezicht van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) en is volgens waarnemers niet te gebruiken voor het maken kernwapens. De VS leggen zich dan ook neer bij het opstarten van de reactor.
Israël reageerde furieus op het opstarten van de reactor, uit vrees dat hierdoor een Iranese atoombom een stap dichterbij komt. De Iranese president Mahmoud Ahmadinejad heeft verschillende keren gezegd de Joodse staat van de kaart te willen vegen. Israël heeft op haar beurt diverse malen officieel aangekondigd niet met een Iranees kernprogramma te kunnen leven en deze eventueel uit te roeien. Er wordt al langere tijd gesproken over een mogelijke aanval van Israël op Iranese atoominstallaties.
Italië nam 22 jaar geleden, dus in ca. 1987 afscheid van kernenergie. Het land kampt anno 2009 met de hoogste stroomprijzen van Europa. Met het Franse EdF wil Enel vier kerncentrales bouwen maar om de prijzen omlaag te krijgen zijn naar schatting 8 kerncentrales nodig: kosten ca. € 40 miljard. Het land heeft anno 2009 1 centrale op de agenda staan en er zijn nog 3 andere voorgesteld.
Italië nam 22 jaar geleden, dus in ca. 1987 afscheid van kernenergie. Het land kampt anno 2009 met de hoogste stroomprijzen van Europa. Met het Franse EdF wil Enel vier kerncentrales bouwen maar om de prijzen omlaag te krijgen zijn naar schatting 8 kerncentrales nodig: kosten ca. € 40 miljard. Het land heeft anno 2009 1 centrale op de agenda staan en er zijn nog 3 andere voorgesteld.
Japan produceerde in 2008 ruim 1 miljoen (1.082.014) GWh elektrische energie; 66% daarvan kwam uit conventionele bronnen (gas: 30%, kolen: 25% en olie: 10%), 10% uit duurzame bronnen (waarvan water: 7%) en 24% uit 18 kerncentrales met in totaal 56 reactoren, verspreid over het hele land (circa9 x de oppervlakte van Nederland, iets groter dan Duitsland). Op 11 maart 2011 werden 4 kerncentrales en 11 reactoren getroffen door de ergste aardbeving sinds aardbevingen in 1900 werden geregistreerd. De daaropvolgende tsunami had een verwoestende werking op de kustgebieden en spoelde ook over het terrein van de Fukushima-1 kerncentrale, waar grote schade werd aangericht aan o.a. het koelsysteem, waardoor branden en ontploffingen ontstonden en gevreesd werd voor meltdowns van 4 kernreactoren.
De wereld werd andermaal met de neus gedrukt op de ongevalgevaren van kernenergie.
Letland heeft anno 2009 geen kerncentrale, maar wel 1 op de agenda. Litouwen: Anno 2010 heeft Litouwen geen werkende kerncentrales meer. Ze hadden er 2 van het zelfde type als de in 1986 ontplofte centrale in het Oekraïense Tsjernobyl, maar wel een latere en veiliger versie. Na de ramp bij Tsjernobyl in 1986 werd de bouw van nog twee nieuwe reactoren afgeblazen. Bij de toetreding tot de Europese Unie is afgesproken om de centrales uit veiligheidsoverwegingen te sluiten. Litouwen is 31 december 2004 begonnen met het langdurige proces van ontmanteling van de kerncentrale Ignalina. De 1e centrale is al eerder gesloten en de 2e eind december 2009. Voor Litouwen betekent de sluiting dat het land een goedkope bron van energie kwijt is. Het wordt nu veel afhankelijker van bijvoorbeeld gas uit Rusland. De kerncentrale leverde bijna driekwart van de Litouwse energiebehoefte. Daarom wil Litouwen in 2010 een aanbestedingsprocedure beginnen voor een nieuwe centrale. De centrales werden vaak aangeduid als de Ignalia-centrales, maar in feite liggen ze 50 km ten noorden van die stad, aan de zuidelijke oever van het Drūkšiai meer, op een afstand van 4 kilometer van de Letse grens en 7 kilometer van de grens met Wit-Rusland. Visaginas is de jongste stad in Litouwen, gebouwd in 1975 samen met de kerncentrale Ignalina. Oorspronkelijk is de stad gebouwd voor de arbeiders van de nucleaire centrale. Het grootste gedeelte van hen is van Russische herkomst.
Oekraïne heeft anno 2009 15 kerncentrales. Hun kerncentrale in Tsjernobyl ontplofte in 1986 en veroorzaakte een nucleaire wolk die over een groot deel van Europa trok. Dat was de grootste nucleaire ramp in de geschiedenis. Dit belette Oekraïne niet op nog 2 in opbouw te hebben en nog een derde staat op de agenda.
Roemenië heeft anno 2009 2 kerncentrales.
Rusland heeft anno 2009 31 kerncentrales en 7 in aanbouw.
Slovenië heeft anno 2009 1 kerncentrale.
Slowakije heeft anno 2009 4 kerncentrales en 2 in aanbouw.
Spanje heeft anno 2009 8 kerncentrales
Soedan heeft plannen om in 2020 een kerncentrale werkend te hebben voor stroomopwekking
Tsjechië heeft anno 2009 6 kerncentrales, één op de agenda en er zijn voorstellen voor nog 2 kerncentrales.
Turkije heeft geen kerncentrales maar er staan 3 op de agenda. De eerste wordt gebouwd door het Russische bedrijf ZAO Atomstroyexport.
Verenigde Arabische Emiraten was anno 2004 de 10e olieproducent van de wereld. Eind 2009 heeft het land niettemin een contract gesloten met het Koreaanse bedrijf Korea Power Electric voor de bouw van 4 kerncentrales, die samen US $ 20 miljard gaan kosten, dus gemiddeld circa5 miljard $ / stuk. Het zeer olierijke land wil nog meer kerncentrales laten bouwen. Het land heeft anno 2009 bijna 5 miljoen inwoners.
Verenigde Staten van Amerika (USA): in 1979 vond een ongeval plaats in een kerncentrale op Three-Mile Island (Harrisburg) in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Daarna zijn er in de Verenigde Staten geen kerncentrales meer bijgebouwd. Maar anno 2010 wil president Obama $ 8 miljard opzij leggen voor de bouw van een nieuwe generatie veilige en schone kerncentrales. Hij stelt dat als de VS vandaag aan de dag niet in deze technologie investeren, ze die later zullen moeten importeren uit Frankrijk en Japan. Anno maart 2010 zijn in de VS 104 kernreactoren in gebruik, waarvan 24 van het General Electric type Mark 1, zoals die in de kerncentrale van de Japanse Fukushima-1 Dai-ichi kerncentrale, die in maart 2011 in problemen kwamen wegens een gigantische aardbeving en daaropvolgende tsunami. De Nuclear Information and Resource Service, die tegen kernenergie is, heeft nogal wat kritiek m.b.t. het ontwerp van deze Mark-1 reactoren, waarvan er overigens wel diverse types bestaan, gebouwd vanaf 1969 - 1988.
Verenigd Koninkrijk (UK)heeft anno 2009 wel 19 kerncentrales. Een Britse regeringscommissie pleite oktober 2009 voor 2 nieuwe centrales, die voor 2020 gebouwd moeten zijn om de CO2-reductie-ambities waar te kunnen maken.
Zweden heeft anno 2009 10 kerncentrales.
Zwitserland heeft anno 2009 5 kerncentrales.
Europese landen die anno 2009 geen kerncentrales hebben zijn Albanië, Bosnië-Herzegovina, Estland, Griekenland, IJsland Italië, Kroatië, Letland, Luxemburg, Macedonië, Moldavië, Montenegro, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Servië, Turkije en Wit-Rusland.
Wereld. in 2010 zal een totaal brutovermogen van 390 Gigawatt bereikt zijn, zo stelt het Zwitserse onderzoeksinstituut Prognos. Volgens Prognos moeten er tot 2030 wereldwijd 300 kerncentrales worden stilgelegd wegens veroudering. Prognos gaat uit van een levensduur van kerncentrales van 40 jaar of meer, maar in de USA heeft meer dan de helft der centrales al een verlenging van de vergunning gekregen tot 60 jaar.
Ontwikkelingslanden. Internationale ontwikkelingsbanken, zoals bv. de Wereldbank, weigeren kerncentrales te financieren voor ontwikkelingslanden. President Sarkozy van Frankrijk vindt dit een schandaal en wil dat dit verandert. Want het veroordeelt die landen tot het gebruik van duurdere en meer vervuilende energievormen. Hij wil graag de Franse expertise wereldwijd te gelde maken.
Producenten van kerncentralesZe worden o.a. gebouwd door:
het Franse Areva
het Amerikaanse General Electric, één van de grootste bedrijven ter wereld.
het Koreaanse staatsbedrijf Korea Power Electric
Technisch personeel
Volgens het Zwitserse onderzoeksinstituut Prognos in Basel is er een enorm gebrek aan opgeleid technisch personeel voor kerncentrales en toeleveringsbedrijven. Dat zal volgens hen de nieuwbouw van centrales vertragen.
Ontmantelingkosten
Het is vaak onbekend wie opdraait voor de ontmantelingkosten. Het stil leggen van een reactor kost tussen de € 200 miljoen en 2 miljard. Regeringen zullen er tweemaal over nadenken voor ze dergelijk belastinggeld ophoesten.
Kerncentraleongevallen en -rampen
Die zijn er geweest sinds er kerncentrales zijn gebouwd. Het publiek was vaak ongerust, zoals bij de diverse ongevallen in Rusland en Engeland sinds daar in 1952 werd gewerkt in Windscale (later van ellende maar omgedoopt in Sellafield).
Niet dat kernenergie sinds 1950 meer doden heeft opgeleverd dan bv. de kolenindustrie, waar alleen al in China jaarlijks ca. 6.000 arbeiders omkomen in de kolenmijnen. Ook de jaarlijkse hoeveelheid doden door het branden van klassieke kaarsen schijnt erg hoog te zijn. Om over huisbranden door het roken sigaretten, verkeersongevallen, ongevallen in en om de woning, sportongevalsdoden en zelfdodingen nog maar te zwijgen.
De angst voor kerncentrales zit hem vooral in het grootst denkbare ongeval, waarbij grote gebieden voorgoed onbewoonbaar kunnen worden. Ook maakt men zich zorgen over het beheer van kernafval, zowel qua vervuiling als qua mogelijkheden voor terrorisme. Dat men de kans op een kernongeval tegenwoordig steeds kleiner acht, doet daar niet wezenlijk iets aan af. In de psychologie is bekend dat de mens gemiddeld veel optimistischer is dan gerechtvaardigd .
Laten we de ongevallen eens hert rijtje aflopen.
